De komkommer, wie kent ‘m niet? Het is een van de populairste groenten in Nederland en België en is het hele jaar door verkrijgbaar. Breed toepasbaar in tal van gerechten, maar ook heerlijk om zo ‘uit het vuistje’ te eten. Wist je trouwens dat deze groene rakker familie is van de meloen en courgette?
Komkommers passen in een gezond eetpatroon. Ze bevatten weinig calorieën, veel water en vezels. Een feestje voor de spijsvertering en het ideale hulpmiddel om af te vallen. Komkommer bevat per 13 kcal per 100 gram. Een ideaal tussendoortje!
Voor volwassenen geldt het advies om minimaal 250 gram groente per dag te eten. Daarmee heb jij al snel een flinke dosis vezels. De aanbevolen hoeveelheid voor een volwassen vrouw is 30 gram vezels. Veel groenten eten is een mooi begin. Probeer zo veel mogelijk af te wisselen met verschillende groenten. Door te variëren maak je optimaal gebruik van de sterke punten van elke groentesoort.
Laat het schilletje er lekker omheen zitten, veel gezonder! De helft van de vezels bevinden zich namelijk in de schil. Ook mineralen en andere belangrijke stoffen zitten in het schilletje. En dat grote gedeelte van de voedingsstoffen wil je niet weggooien, dat is zonde!
Komkommers en andere vruchtgroenten, zoals tomaat en paprika, bewaar je het beste op een koele plaats, niet in de koelkast. Ze kunnen niet zo goed tegen de kou.
Eigenlijk past elke groente in een gezond eetpatroon, dus ook de komkommer. Wil je nog meer weten over bewust eten en een gezonde levensstijl? Neem dan contact op met de dichtsbijzijnde Zlim vestiging voor een uitgebreid kennismakingsgesprek.
Wil jij inspiratie voor heerlijke en gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!
Ingrediënten voor 2 personen
• 3 zoete aardappelen
• 400 gram verse spinazie
• 125 gram champignons
• 1 ui
• 1 teentje knoflook
• 1 eetlepel olie
• 200 ml crème fraîche light
• 2 handjes geraspte kaas 30+ belegen
Bereidingswijze
1. Verwarm de oven voor op 200 graden.
2. Schil de aardappels, snijd ze in plakjes en kook ze in 10 minuten gaar.
3. Snijd ondertussen de knoflookteen fijn, snipper het uitje en snijd de champignons in stukjes.
4. Wok de champignons en ui in de olie en de knoflookteen, voeg iets later de spinazie toe totdat deze geslonken is, voeg het knoflookteentje toe en bak nog een minuutje mee.
5. Giet de aardappelschijfjes af en leg een laagje in een licht ingevette ovenschotel.
6. Meng de spinazie door de crème fraîche, voeg wat peper en zout toe, en bestrijk de aardappelschijfjes met de helft van het spinaziemengsel.
7. Leg er vervolgens weer een laag aardappelschijfjes op.
8. Verdeel het overgebleven spinaziemengsel erover.
9. Maak af met de belegen kaas.
10. Schuif de oven in en bak 10 minuten, totdat de kaas is gesmolten.
Top: vervang de zoete aardappel eens door pompoen!
Download het gratis receptenboek
Goed eten en gezonde levensstijl zijn ontzettend belangrijk. Om gewicht te verliezen is het belangrijk om een gezond eetpatroon aan te nemen. Maar dat wist je vast al wel. Het is alleen soms zo moeilijk om de juiste keuzes te maken. Want wat is een verantwoord eetpatroon? Waar doe je goed aan? Dat is waar we je bij Zlim mee helpen. Speciaal voor jou hebben we een receptenboek ontwikkeld met meer dan 15 lekkere en vooral gezonde maaltijden van ontbijt tot diner.
Heel veel leesplezier en blijf gezond!
Direct na je aanmelding ontvang je het receptenboek in je mailbox. Het kan gebeuren dat deze mail in je ongewenste post komt, dus vergeet daar niet te kijken. Veel plezier!
Water is onmisbaar als brandstof voor je lichaam. Zonder water kun je hooguit 4 dagen overleven, een uitdroging van ‘maar’ 2% kan al zorgen voor een energieverlies tot 20%. Water houdt ons lichaam op temperatuur en helpt onze nieren met afvoeren van afvalstoffen. Dat laatste is een heel belangrijk proces, ook tijdens het afvallen.
Het advies voor volwassenen is om per dag 1,5 tot 2 liter vocht te drinken. Omdat water geen calorieën bevat, is het een goede en gezonde dorstlesser. Gebruik je kraanwater, dan is dat ook nog eens beter voor het milieu. In deze video van het Voedingscentrum wordt er helder uitgelegd hoe belangrijk water voor je is.
Het is niet alleen belangrijk voor jezelf om water lekker te vinden, maar ook zeker voor je kind. Een gezonde basis is belangrijk en daarbij is water een juiste stap in de goede richting. Leer je kind dan ook om water te drinken in plaats van zoete (fris)dranken.
Iedereen kent ze ook: de kant-en-klaar felgekleurde pakjes drinken met jouw kind zijn favoriete Disneyfiguur. Helaas bijna altijd gevuld met suikerwater of water aangevuld met chemische zoetstoffen. Zogenaamde suikervrije drankjes zijn ook niet de oplossing, die bevatten misschien geen suiker maar wel sucralose, cyclaamzuur, aspartaam en andere zoetstoffen die ook verslavend zijn.
Er zit nog steeds erg veel suiker in pakjes sap, vruchtendrank en frisdrank. Dat blijkt uit een steekproef van het Voedingscentrum. Er zijn in het afgelopen jaar wel stappen gezet door fabrikanten om het suikergehalte te verlagen, maar nog altijd bevatten veel pakjes drinken (200 ml) zo’n 3 tot 5 suikerklontjes zoals de onderstaande foto van het Voedingscentrum laat zien.
Uit een ander onderzoek blijkt dat zelfs het vervangen van één glas frisdrank door water al een positief effect heeft op je gewicht en gezondheid. Kortom redenen genoeg om je waterflesje nogmaals te vullen!
Bron: Voedingscentrum.nl
Een goedkope en betere optie is het aanbieden van een herbruikbare drinkfles. Vul deze gewoon met water. Tegenwoordig zijn er bij de meest goedkope winkels drinkfles varianten te koop met prints van de meest bekende tekenfilm- en of striphelden. Kinderen zijn nou eenmaal ontzettend gevoelig voor verpakkingen. En als je dan toch bezig bent, schaf voor jezelf ook een herbruikbare fles aan. Zo kun je altijd water meenemen en hoef je geen plastic wegwerpflessen te kopen. Lekker milieubewust! Reinig je flesje wel goed elke dag.
Vind je water saai? Maak het lekkerder door er komkommer, citroen, limoen, tijm of stukjes fruit aan toe te voegen. Wordt het een warme dag? Voeg dan voor het vullen van de drinkfles een of twee ijsklontjes toe en vul de rest aan met water. Zo blijft het water een tijdlang fris.
Wil jij inspiratie voor heerlijke en gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!
Groenten bevatten waardevolle vitamines en mineralen en voorzien het lichaam van voldoende vezels. Dat is als we voldoende groenten eten natuurlijk. De aanbeveling is om elke dag minimaal 250 gram groenten eten, maar dan moet je aardig wat opscheppen wil je die 250 gram halen in één maaltijd. Of je nu al een groentefan bent of het moeilijk vindt om genoeg groente te eten: meer groente eten is altijd een goed idee. Vooral als je bezig bent met afvallen, groenten zorgen voor een verzadigd gevoel en bevatten veel gezonde voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft.
Groenten zijn een belangrijke bron van voedingsvezels, vitaminen en mineralen. Vele onderzoeken tonen positieve effecten op de gezondheid. Een verlaging van de bloeddruk, LDL-cholesterol beschermen ze het lichaam tegen hart- en vaatziekten.
Hun grootste voordeel? Ze zijn allemaal gezond, daarom dat variatie zo belangrijk is. Eet vooral verse groenten en diepvriesgroenten zonder toevoegingen. Ook groenten zonder toevoegingen uit blik of pot, maar ook groentesoepen zijn oké. Zonder teveel toevoegingen van zout, bouillon en vet bij de bereiding.
Heel simpel: 2x per dag een ruime portie, 50% van je bord oppervlakte. Lukt dit niet altijd, ga dan voor soep en/of snackgroenten als tussendoortje. Wissel steeds rauwe en bereide groenten met elkaar af. Rauwe groenten bevatten meer vitamines dan gekookte groenten, doordat de warmte vitamines kapotmaakt. Bereide groenten bevatten dan weer andere bio-actieve stoffen, doordat de celwandstructuur bij de bereiding kapotgaat en deze stoffen vrijkomen.
Groenten krijgen hun kleuren door de aanwezige bio-actieve stoffen. Denk maar aan het bètacaroteen van wortels, gele paprika en lycopeen bij tomaten. Bij het eten van verschillende kleuren krijg je een waaier aan vitaminen en mineralen binnen.
Eigenlijk zijn wij niet zo gewend om groenten te verwerken in ons ontbijt. Hoe kun je de dag beter beginnen dan met je eerste portie groenten? Probeer bijvoorbeeld eens havermout met geraspte wortel, kaneel en pecannoten of bak een omelet met champignons, courgette, tomaat en Italiaanse kruiden.
Een andere optie is om je groenten te drinken. Maak een groene smoothie gevuld met spinazie, boerenkool, komkommer en amandel of sojamelk (zonder toegevoegd suiker). Smoothies kun je eindeloos combineren, wissel af met de groente die jij lekker vindt. Probeer niet elke dag te starten met en smoothie, maar wissel af. En vergeet niet te kauwen op je smoothie. Dat klinkt misschien gek, maar door het kauwen maakt je meer speeksel aan. Dat komt je spijsvertering echt ten goede, want je eten wordt beter verteerd.
Een snelle ‘gewone’ boterham met kaas kun je makkelijk gezond maken met schijfjes tomaat, komkommer, radijs of wat rucola. Maar denk ook aan (zelfgemaakte) hummus met wat alfalfa en pompoenpitten. Ook kun je als lunch een zelfgemaakt soepje maken, in een soep kan elke soort groente verwerkt worden. Maak een flinke pan en heb er meerdere dagen plezier van. En een salade met lekker veel groenten is ook in een handomdraai klaar.
Zorg dat groente het hoofdingrediënt is van je avondmaaltijd. Je kunt daarvoor zorgen door je rijst of pasta (gedeeltelijk) te vervangen door courgetti (courgette slierten) of rijst door bloemkoolrijst of broccolirijst.
Zin in een patatje? Hol niet meteen naar de cafetaria om de hoek! Je kunt namelijk heerlijke patat maken van groente. Denk aan zoete aardappel, pastinaak of pompoen. Heerlijk met olijfolie, zeezout en een sausje van knoflook of zelfgemaakte mayonaise
Nog een handige tip is je groente ‘verstoppen’ in de saus. Je kunt je groenten namelijk heel erg klein snijden, waardoor de smaak minder aanwezig is. Dit is ook een goede tip voor als je moeilijk groenten etende kinderen hebt.
Op het Zlim inspiratie blog vind je elke maand een overzicht van de seizoensgroenten. Op deze manier eten we zowel duurzaam als goedkoop. Ook vind je er ontzettend veel smakelijke en slanke recepten boordevol groenten.
Wil jij ook gezonder leven en verantwoord eten, maar niet langer diëten? Dan kan Zlim jou helpen. Met onze aanpak verhoog je de kwaliteit van je leven en verlaag je je risico op welvaartsziekten zoals hoge bloeddruk, suikerziekte, hart- en vaatziekten, overbelasting van gewrichten en nog veel meer. Kom nu naar een Zlim vestiging bij jou in de buurt voor een uitgebreid kennismakingsgesprek.
Wil jij meer inspiratie voor heerlijke en gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!
Poké is een smaakvol, traditioneel gerecht uit Hawaii. Er zit verse vis in, met veel groenten, rijst en andere gezonde ingrediënten. Super fijn om mee te experimenteren en zo je eigen favoriete gezonde bowl te creëren. Je kunt het zo moeilijk of makkelijk maken als je zelf wilt. In het meerendeel van de supermarkten vind je tegenwoordig zakken met voorgesneden vis en groenten voor de snelle variant.
In deze variatie op de Poké bowl gebruiken we geen rijst maar parelcouscous. Parelcouscous wordt gemaakt van grofgemalen gries van durumtarwe en heeft een zachte, volle smaak.
Dit recept is voor 4 personen.
Ingrediënten
• 200 gr parelcouscous
• 200 gr sojabonen (edamame)
• 1 rode biet (of zakje rode biet julienne)
• 1 mango (vers of diepvries), ca. 250 gram
• 1 wortel (of zakje wortel julienne)
• 2 avocado’s
• 60 gr amandelen
• 4 el kant en klare komkommersalade
• paar takjes verse munt
Bereidingstijd: 15 minuten
1. Zet 1 liter water op en kook de parelcouscous binnen 10 minuten gaar.
2. Snijd de verse mango in blokjes of ontdooi de bevroren mango stukjes in een bakje.
3. Snijd of rasp de biet en wortel julienne. Weinig tijd? Kies dan voor de voorgesneden variant.
4. Ontpit (voorzichtig) de avocado’s en snijd deze in plakjes of blokjes.
5. Giet de parelcouscous af en verdeel deze samen met de sojabonen, rode biet, wortel, mango, avocado en amandelen over 4 kommen.
6. Maak af met een eetlepel komkommersalade en wat fijngehakte munt.
Variatie tip: handje tuinkers of andere cressen
Wil jij meer inspiratie voor heerlijke en gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!
De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat een volwassen vrouw per dag 50 gram binnen mag krijgen. Hiermee bedoelen zij niet de suikers die in groente, fruit en in zuivelproducten zitten, maar wel de suikers die door de fabrikant zijn toegevoegd in koeken, sauzen, dranken, tussendoortjes, etc.
1 suikerklontje is gelijk aan 4 gram suiker. Een volwassen vrouw mag volgens het WHO-advies per dag 12,5 suikerklontjes aan vrije suikers consumeren. Als je zo bekijkt is dat best wel veel…
Het valt niet altijd mee om suiker te herkennen op labels. Suiker heet allang niet alleen maar suiker meer op een etiket. Voedingsfabrikanten hebben meer dan 50 benamingen om suiker een andere naam te geven. Ingrediënten die eindigen met “ose,” zoals glucose, sucrose, fructose, lactose, dextrose, or maltose zijn allemaal soorten suiker.
Als je een beetje bekend raakt met deze andere benamingen voor suiker, dan ga je het vanzelf herkennen of er suiker in een product zit.
Suiker is een bron van energie, maar wél erg tijdelijk. Het bevat ook een grote hoeveelheid calorieën. Eén klontje geraffineerde witte suiker is ‘goed’ voor maar liefst 24 calorieën. Het wordt dus hoog tijd dat je de consumptie van vooral geraffineerde witte suiker zoveel mogelijk beperkt.
Dit wordt lastig, want suiker is ook een koolhydraat. Je kunt koolhydraten niet volledig uit je voedingspatroon schrappen. Koolhydraten zijn namelijk een belangrijke energie bron voor je lichaam. Maar je kan wel voor producten kiezen zonder toegevoegde suikers en dan het beperken van snelle suikers. Door te kiezen voor natuurlijke zoetmakers (zoals banaan, blauwe bessen en aardbei) kun je suiker eigenlijk achterwege laten.
Snelle suikers veroorzaken hoge suikerpieken in het bloed en suikers leveren eigenlijk alleen calorieën en bevatten geen belangrijke voedingsstoffen (snelle suikers bevinden zich bijvoorbeeld in wit brood, koekjes, ontbijtgranen, frisdranken, kant en klare sappen en witte pasta).
Vaak krijgen we (ongemerkt) meer dan de aanbevolen hoeveelheid suikers binnen. Hoe kun je nu ervoor zorgen dat je minder suiker binnen krijgt? Hieronder enkele tips over hoe je jouw suikerinname kan verminderen.
Ontbijt zonder suiker
Een goed begin van de dag, is een begin met een ontbijt zonder toegevoegde suikers, zoals bijvoorbeeld havermoutpap met kaneel. In het Zlim receptenboek staat een heerlijk recept hiervoor.
Lees de etiketten
Als je boodschappen doet zonder op de etiketten te letten, zul je toch ongemerkt teveel suiker binnenkrijgen. Je kunt alleen veranderen als je ook weet waar het allemaal in zit en die producten gaat vermijden.
Stop met frisdrank en klant en klare vruchtensappen
Frisdrank en klant en klare vruchtensappen voegen namelijk niks toe het zijn loze calorieën. Drink water en kruidenthee in plaats van frisdrank. Als je water echt heel saai vindt, meng dan bijvoorbeeld wat gember of munt door je water.
Eet volkoren producten
Laat de witte pasta, het witte brood en de witte rijst voor wat het is. Deze “witte” producten bevatten geen tot weinig voedingsstoffen. Vervang deze producten voor volkoren pasta, volkorenbrood en zilvervliestrijst of quinoa.
Zorg voor gezonde tussendoortjes
Minder suiker betekent zeker geen honger lijden. Zorg dat je goede tussendoortjes op voorraad hebt. Neem deze ook mee naar je werk, school of voor onderweg zodat je niet in de verleiding komt. Denk aan:
• Volkoren cracker of rijstwafel met mager beleg
• Komkommer, cherrytomaatjes of wortel met humus
• Gekookt eitje
• Bakje magere yoghurt of kwark
• 1 stuk fruit
• 15 gram ongezouten noten
Verander je eetgedrag
Kies voor natuurlijke producten en niet voor voorverpakte producten, geen kant en klare pakjes meer, maar maak je eigen pastasaus.
Wil je meer weten over bewust eten en een gezonde levensstijl? Neem contact op met de dichtsbijzijnde Zlim vestiging voor een uitgebreid kennismakingsgesprek.
Artisjokken zijn bijzondere groenten. Deze grijsgroene bloemknoppen zijn erg voedzaam en bevatten veel calcium, magnesium, ijzer, kalium en fosfor. Wil je meer weten over de artisjok, lees er dan meer over in ons blog over de seizoensgroenten van juni.
Dit recept is voor 2 personen en heeft een bereidingstijd van 20 tot 40 minuten.
Ingrediënten
• 1 artisjok
• 1 citroen
• 3 blaadjes verse salie (of 2 theelepels gedroogde salie)
• 2 el. halvanaise
• ¼ rode peper
Bereidingswijze
1. Breng een grote pan met ruim water aan de kook. Voeg het sap van een halve citroen toe.
2. Was de artisjok. Snijd de steel eraf en verwijder de onderste bladeren.
3. Wrijf de onderkant in met de andere helft van de citroen.
4. Kook in 20-40 minuten (afhankelijk van de grootte) gaar. Zorg dat de artisjok ondergedompeld blijft door de deksel andersom op de pan te doen.
5. Maak ondertussen een dipsaus. Hak de peper en de salie, voeg toe aan de halvanaise en maak op smaak met het overgebleven sap van de citroen.
6. Pluk de blaadjes van de artisjok en eet enkel het onderste vlezige gedeelte door dit met je tanden van het blad te trekken.
7. Als je alle blaadjes hebt gegeten, dan kom je bij het hart van de artisjok. Dat is het lekkerste gedeelte en kun je helemaal eten.
Het mooie weer, de versoepelde regels, we kijken er allemaal naar uit om weer langzaam maar zeker terug te gaan naar normaal. Hoe dat er dan ook uit mag zien. Toch brengt deze hele periode ons ook iets moois. Bewustwording, bijvoorbeeld. We genieten weer van de kleine dingen om ons heen. Een belangrijk gegeven om de juiste mindset te houden.
De natuur is een veelbezochte plek op het moment. Want als het een beetje weer is, trekken we massaal de natuur in voor een heerlijke wandeling. Een goed idee overigens, want wandelen in de natuur biedt veel goeds. Verse lucht bevat meer zuurstof. Je zintuigen worden meer gestimuleerd, net als je brein. De zon geeft ons de nodige vitamine D en optimaliseert hormonen. En, je wordt er blij van, van die diversiteit aan tinten groen om je heen. Juni heeft daarin absoluut zijn eigen charme. De natuur op z’n mooist. Wat een rijkdom!
Ook in juni moet er gegeten worden. En natuurlijk met groenten van het seizoen. Vers geoogst en vol van smaak. De seizoensgroenten van de maand juni zijn aardappelen, andijvie, artisjok, asperges, bloemkool, broccoli, doperwt, groene selder, koolrabi, kropsla, paddenstoelen, prei, prinsessenbonen, raap, radijs, savooikool, spinazie, spitskool, tomaten, uien, venkel, warmoes en wortelen.
Veel bekende namen, maar ook wel een aantal die je niet direct herkent. Bijvoorbeeld de artisjok. Artisjokken zijn eigenlijk de bloemknoppen van een distel. Deze grijsgroene bloemknoppen bestaan uit vele kleine blaadjes die om een bloembodem zijn gevouwen. Op deze bloembodem (het ‘hart’ genoemd) groeit een soort harig ‘hooi’. De bloemknoppen worden geplukt voor ze in bloei gaan. Als je de plant door laat groeien gaan de blaadjes open en ontwikkelt zich het ‘hooi’ dat binnenin zit tot een prachtige paarse bloem. Mooi om te zien, maar een bloeiende artisjok is niet meer eetbaar. Die staat weer heel leuk in een vaas, op tafel.
Opmerkelijke groente dus, die artisjok. Maar, wat we ook graag willen weten is of het een beetje gezond is. Artisjokken zijn erg voedzaam. Zoals alle groenten is de artisjok caloriearm, ook al bevat hij meer koolhydraten dan gemiddeld. De helft van daarvan bestaat uit de stof inuline en dat kan een gunstig effect hebben op de darmflora.
In vergelijking met andere groenten bevat artisjok ook veel calcium en magnesium, en vrij veel ijzer, kalium en fosfor. Tel daar vitamine C bij op, en een flink aantal B vitamines en je hebt een indrukwekkend rijtje. En daar houdt het niet bij op: de bittere stof in deze groente, cynarine, zou een positieve invloed op het maagslijmvlies en de lever hebben en mogelijk het cholesterolgehalte verlagen. Bovendien zou artisjok de eetlust opwekken en ondersteunt het de spijsvertering.
Reden genoeg om de artisjok eens op je menu te zetten. Natuurlijk is het een groente die in het woordenboek van Zlim niet kan ontbreken. We hebben dan ook een aantal recepten met artisjok op onze website staan. Wat dacht je van artisjokhart met saliedip? Een eenvoudig, maar overheerlijk gerecht. En deze gnocchi met Griekse twist is rijkelijk gevuld met feta, olijven, kappertjes en artisjok.
Wil je nog meer tips van Zlim en je bewegings- en voedingspatroon aanpassen, zodat je nog lekkerder in je vel zit? Neem contact op met een vestiging bij jou in de buurt en plan een kennismakingsgesprek.
Couscous bestaat uit kleine korrels gemaakt van tarwemeel en water. Kies altijd voor de volkoren variant. Deze gezonder, rijk aan koolhydraten en bevat voldoende vezels, vitamines en mineralen. Het is een gezonde basis voor een maaltijd. De combinatie van kruidige couscous met verschillende groenten is erg lekker.
Dit gerecht is voor 4 personen en staat binnen 20 minuten op tafel.
Ingrediënten
• 300 gr. volkoren couscous
• 2 teentjes knoflook
• 2 uien
• 1 aubergine
• 1 courgette
• 200 gr. vegetarisch gehakt
• groene olijven, in plakjes
• 200 gr. pasata pomodori
• 2 eetlepels gedroogde oregano
• 1 theelepel komijn
Bereidingswijze
1. Hak de knoflook en uitjes fijn. Fruit ze in 2 eetlepels (vloeibare bak&braad)olie.
2. Voeg de fijne rulstukjes hieraan toe en bak mee.
3. Snijd de aubergine en courgette in kleine blokjes en bak deze ook mee. 4. Breng 500 ml water aan de kook (in waterkoker). Doe de couscous in een grote kom. Giet het water over de couscous en laat 5 minuten staan met een deksel op de kom.
4. Breng de groenten op smaak met de olijven, oregano, komijn, snufje zout en wat peper. Voeg dan ook de saus toe, verwarm 5 minuten.
5. Maak de couscous los met een vork, haal de groente van het vuur en voeg alles samen.
Tip: In dit recept verwerk je eenvoudig restjes groente zoals broccoli, wortels, paprika’s, uien en peterselie. Gebruik ook eens kruidenmengsels zoals Ras el hanout ter variatie.
Wil jij meer inspiratie voor heerlijke en gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!
Specerijen zijn aromatische of scherp smakende gedroogde delen van planten, afkomstig uit landen met een tropisch klimaat. Specerijen van wortel zijn onder andere gember en kurkuma. Specerijen van vruchten en bloemen onder andere kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika en vanille. Van schors wordt kaneel gemaakt.
Het zijn heerlijke smaakmakers in gerechten. Je kunt in de keuken verse of gedroogde specerijen gebruiken. Door toevoeging van kruiden en specerijen hoef je vaak minder zout te gebruiken. Er zijn ook kant en klare specerijenmengsels verkrijgbaar in de supermarkt, maar vaak is daar een flinke lading zout aan toegevoegd. Lees daarom altijd goed de verpakking of koop specerijen los van elkaar en maak je eigen mengsel.
Kaneel heeft veel positieve eigenschappen. Uit studies is gebleken dat kaneel onder andere een positieve werking heeft op de bloedsuikerspiegel en spijsvertering. Daarnaast heeft het een antischimmel en antibacteriële werking, maar het werkt ook ontstekingsremmend en het vermindert het risico op hart- en vaatziekten.
Wist je trouwens dat er verschillende soorten kaneel bestaan? Er is Chinese kaneel genaamd Cassia en Ceylonkaneel, wat volgens de kenners de echte kaneel is. De meeste gangbare kaneel in de supermarkt is Cassia kaneel. In speciaalzaken en natuurvoedingswinkels is vaak Ceylonkaneel te koop. Ceylonkaneel bevat veel minder van het anti-nutriënt Coumarine.
Coumarine is een aromastof die van nature voorkomt in Chinese kaneel, tonkabonen en bergamot. Het coumarinegehalte van Ceylon kaneel is heel laag. Een hoge inname coumarine kan leverschade veroorzaken en de bloedstolling remmen. Bij langdurig gebruik van veel coumarine, is het mogelijk kankerverwekkend. Uit voorzorg is het daarom beter om niet lange tijd achter elkaar veel Chinese kaneel te eten. Bij een gevarieerd eetpatroon is het niet gevaarlijk voor je gezondheid. Liefhebbers van kaneel kunnen dus beter Ceylon kaneel kopen.
Gember is afkomstig van de wortel van de Zingiber officinale ofwel de gemberplant. Het is een specerij met een hele kenmerkende smaak en wordt al duizenden jaren gebruikt in de Oosterse keuken. Niet alleen vanwege de typische smaak, maar ook omdat gember medicinale eigenschappen heeft.
Deze krachtige smaakmaker werkt kalmerend op de spijsvertering. Daarnaast werkt deze wortel zuiverend en ontspannend. Ook kan gember tegen (zwangerschaps)misselijkheid werken en is het een goed middel tegen brandend maagzuur.
Zwarte peper zijn de gedroogde bessen van een bloeiende, tropische klimplant Piper nigrum. Het smaakt wat scherp en licht pittig en past goed bij allerlei gerechten. Maar zwarte peper is meer dan alleen een basisingrediënt in de keuken. Het staat ook wel bekend als de ‘koning van de specerijen’. Al duizenden jaren wordt het in de oude Ayurvedische geneeskunde toegepast vanwege zijn medicinale kwaliteiten, het hoge gehalte aan krachtige, gezonde plantenstoffen en uiteraard om zijn culinaire mogelijkheden.
Zwarte, witte en groene peper worden beide gewonnen uit de onrijpe vrucht van de peperplant. Witte peper is zwarte peper zonder schilletje. De peperkorrel kleurt zwart zodra hij droogt. De groene peperkorrel krijgt een andere behandeling. Hij houdt zijn groene kleur door hem eerst gedurende lange tijd in azijn en zout te bewaren; daarna wordt hij pas gedroogd.
Nootmuskaat is een specerij met een zeer unieke smaak. In de keuken raspen we de muskaatnoot. Nootmuskaat wordt traditioneel gebruikt bij gekookte sperziebonen, bloemkool, spruitjes en aardappelpuree. Maar we vinden het ook vaak in koek en gebak.
Nootmuskaat bevat een stof genaamd myristicine, wat een psychoactieve stof is. In lagere hoeveelheden geeft nootmuskaat smaak aan maaltijden zonder de gezondheid te beïnvloeden. Meer dan 10 gram nootmuskaat bij één maaltijd wordt afgeraden. Als je meer dan dat inneemt kan dat symptomen van hallucinaties en vergiftiging veroorzaken.
Net als gember wordt kurkuma gemaakt van de wortel. Kurkuma wordt ook vaak Geelwortel, Kunyit, Temoe lawak, Koenjit, Koenir, Haldi, Turmeric of Pallilo genoemd. Kurkuma heeft een zeer duidelijk aroma. Het is een van de meest gebruikte ingrediënten in currygerechten en zorgt voor smaak en kleur. Kerriepoeders die je in de supermarkt vindt bevatten ook kurkuma. In Azië, en dan vooral in India, wordt kurkuma al duizenden jaren gebruikt om het lichaam te zuiveren en bij het behandelen van uiteenlopende gezondheidsklachten.
Saffraan is de duurste specerij ter wereld: voor 450 gram betaal je tussen de 500 en 5.000 euro. De reden voor die enorme prijs is dat het oogsten ervan erg arbeidsintensief is, wat de productie erg duur maakt. Saffraan wordt met de hand geoogst uit de bloem van saffraankrokus. De term ‘saffraan’ slaat op de draadvormige structuren in de bloem, de zogenaamde stampers. Voor een kilo gedroogde saffraan zijn circa 150.000 bloemen nodig.
Saffraan wordt onder meer toegepast in sauzen, rijst- en visgerechten, brooddeeg, desserts en melk. In Spanje is saffraan een onmisbaar ingrediënt in paella, in Italië bij de bereiding van risotto en in België bij de bereiding van rijstpap.
Kruidnagels zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom. De boom komt oorspronkelijk uit de Molukken. De smaak is zeer uitgesproken en sterk. Daarom wordt het specerij enkel gebruikt om aroma af te geven aan een gerecht.
Kruidnagels worden voornamelijk ingezet bij stoofgerechten, sudderlappen of wild. Ook bij groenten die lang moeten koken zorgt kruidnagel voor een lekkere smaak, zoals in rode kool. Bij het opdienen worden de kruidnagels verwijderd. Gemalen kruidnagels vormen ook een onderdeel in specerijenmengsels zoals kerrie en koek- en speculaaskruiden. In voedingsmiddelen als bisschopswijn, glühwein en Friese nagelkaas worden ook kruidnagels verwerkt.
Kardemom heeft een zoete, scherpe geur en smaakt naar bergamot, citroen en kamfer. Het wordt onder andere in koek (speculaas), gebak, toetjes (bijvoorbeeld havermoutpap) en curry’s toegepast en is essentieel in het Indiase kruidenmengsel garam masala. Je kunt kardemom toevoegen aan je koffie. In Arabische landen wordt dit al eeuwen gedaan. Kardemom is een kruid dat de verkwikkende werking van koffie ondersteunt.
In dit recept worden er een aantal specerijen toegevoegd aan de bekende Ayurvedische drank Golden Milk. Het wordt geroemd vanwege de vele gunstige gezondheidseffecten. De drank wordt van oudsher met gewone melk gemaakt. Deze variant is met amandelmelk, maar eigenlijk kunnen alle soorten (plantaardige) melk gebruikt worden. Een heerlijk romig en verwarmend drankje
Ingrediënten voor 1 glas of mok
• 250 ml amandelmelk
• ½ theelepel (Ceylon)kaneel
• 2 theelepels kurkuma
• ½ theelepel kardemom
• ½ theelepel gemberpoeder
• ½ theelepel kokosolie (extra vierge)
• Snufje zwarte peper
Bereidingswijze
Voeg alle ingrediënten toe aan een steelpannetje en verwarm tot het kookpunt. Meng de specerijen goed door elkaar met een lepel of garde. Schenk in een glas of mok en drink direct.
Variaties:
• Golden milk kan ook koud gedronken worden op warmere dagen. Handig om een voorraadje te maken en deze in een fles in de koelkast te bewaren. Voor gebruik goed schudden!
• Voeg vers geraspte gember in plaats van gemberpoeder toe.
• Er zijn verschillende varianten van Golden milk. De kurkuma is wel altijd het hoofdingrediënt. Dus experimenteer en ontdek welke samenstelling jij het lekkerst vindt.
Het is niet nodig supplementen van specerijen of andere (vaak dure!) wondermiddeltjes te kopen. Een gevarieerd eetpatroon met onbewerkte producten geeft je de grootste kans op een goede gezondheid, niet één bepaald middel of ingrediënt. Probeer te variëren en zo van elk specerij de meest bijzondere eigenschappen mee te krijgen.
Wil je meer weten over bewust eten en een gezonde levensstijl? Neem contact op met de dichtsbijzijnde Zlim vestiging voor een uitgebreid kennismakingsgesprek.
Wil jij inspiratie voor heerlijke en vooral gezonde recepten? Download dan ons gratis receptenboek!